Ở tuổi 74, ni cô xinh đẹp bậc nhất màn ảnh Việt vẫn giữ được nét hiền hậu và thanh lịch của mỹ nhân Hà thành năm nào.

NSƯT Thanh Loan sinh năm 1951 tại Hà Nội, là con thứ 5 trong gia đình có 8 anh chị em nhưng không có ai làm về nghệ thuật. Năm 16 tuổi, bà học diễn viên trong trường Nghệ thuật Quân đội rồi về công tác tại Đoàn kịch nói Tổng cục Chính trị.

Trước khi có vai diễn để đời ni cô Huyền Trang trong “Biệt động Sài Gòn”, nữ nghệ sĩ đã nổi tiếng với loạt phim: Bài ca ra trận, Phương án ba bông hồng, Nơi tình yêu đã chết, Bản đề án bị bỏ quên, Tuổi thơ, Người về đồng cói… Dù vậy, vai ni cô Huyền Trang mới được xem là bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của bà.

Năm 1986, đang là đạo diễn của Truyền hình Công an nhân dân, bà được mời vào vai ni cô Huyền Trang – một nữ chiến sĩ biệt động khoác áo tu. Với đôi mắt nhung biết nói cùng vẻ đẹp thánh thiện, đằm thắm và khả năng diễn xuất chân thật, tự nhiên Thanh Loan đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng nhiều thế hệ khán giả.

NSƯT Thanh Loan thời trẻ. Bà được xem là mỹ nhân Hà thành.

Được biết, để vào vai diễn này, nữ nghệ sĩ đã phải cắt đi mái tóc dài bởi điều kiện làm phim thời đó không có mũ cao su để nịt đầu. Bà cũng vào chùa ở 1 tuần, ăn chay và học cách tụng kinh, gõ mõ, đánh chuông, cách đi khất thực để giống một người tu hành thực sự.

Vai ni cô Huyền Trang chính là một “nốt thăng đẹp đẽ nhất trong cuộc đời làm nghệ thuật” của bà. Thậm chí tới nay sau gần 40 năm, nhiều người vẫn gọi NSƯT Thanh Loan là ni cô Huyền Trang. Bà thừa nhận, bản thân may mắn vì có một vai diễn để đời, được nhiều thế hệ khán giả nhớ tới và yêu mến.

Điều đáng nói, vai ni cô Huyền Trang cũng là vai diễn cuối cùng trong sự nghiệp diễn xuất của NSƯT Thanh Loan bởi những năm tháng sau này, bà chuyển sang làm đạo diễn phim tài liệu, giữ chức Phó Giám đốc Hãng phim Công an với hàm Đại tá.

Bên cạnh sự nghiệp, ni cô xinh đẹp nhất màn ảnh Việt – Thanh Loan còn có cuộc sống riêng tư bình yên và viên mãn bên chồng là Tiến sĩ toán học, hơn bà 10 tuổi.

Mặc dù NSƯT Thanh Loan sở hữu vẻ đẹp vạn người mê, gương mặt thanh tú, đôi mắt to tròn cuốn hút, sống mũi cao thẳng, vóc dáng xinh đẹp. Và dù nhiều người theo đuổi nhưng do đặc thù môi trường làm việc trong quân đội nên bà gần như không có thời gian và điều kiện để phát triển chuyện tình cảm riêng tư.

Với vai ni cô Huyền Trang trong “Biệt động Sài Gòn”, bà được xem là ni cô đẹp nhất màn ảnh Việt.

Một lần đi công tác cùng đạo diễn Thu Chung, thấy Thanh Loan xinh đẹp, chân chất, giản dị nên nữ đạo diễn đã giới thiệu cháu trai mới đi du học chuyên ngành Toán Tin về. Cả hai bị cuốn hút bởi vẻ đẹp và tài năng của nhau nên nảy sinh tình cảm ngay từ lần đầu gặp gỡ để rồi năm 1974, nữ nghệ sĩ kết hôn sau hơn 1 năm tìm hiểu.

Trong mắt NSƯT Thanh Loan, ông xã là người đẹp trai, trí thức, hiểu biết, ít nói, hiền lành, vừa lạnh lùng lại vừa ấm áp, tình cảm. Dù là một Tiến sĩ toán học nhưng ông cũng rất giỏi làm thơ và hội họa.

Chia sẻ trên tờ Dân Trí, NSƯT Thanh Loan tâm sự, cuộc sống hôn nhân của bà từng bị đồn thổi ác ý như bà bị đánh ghen, tạt axit, đi tu… nhưng trước mọi tin đồn, bà đều chọn cách không quan tâm.

“Sẽ có nhiều người yêu mến mình nhưng cũng có người ghét bỏ, đố kị và bịa đặt, đó là chuyện rất đời. Tôi xem nó là bình thường“, bà nói trên Dân Trí.

NSƯT Thanh Loan và chồng có hai người con, đều không theo nghệ thuật. Hiện tại, các con của bà đều đã trưởng thành, có gia đình. Cháu ngoại bà học ở Úc nên thi thoảng, bà lại cùng con cái sang thăm cháu, kết hợp du lịch.

NSƯT Thanh Loan ở tuổi ngoài 70. Bà đã về hưu với hàm đại tá.

Từ năm 1993, bà đã được các cơ quan, đồng nghiệp động viên làm hồ sơ xét tặng danh hiệu NSND xong mãi tới năm 2021, bà mới làm hồ trong đợt xét tặng danh hiệu NSND lần thứ 10.

Chia sẻ trên tờ Vietnamnet, bà cho biết, theo tiêu chí trước đây, bà chưa có huy chương vàng nên vui vẻ xác định không nghĩ đến làm hồ sơ xét NSND.

Năm 2021, sau khi đọc Nghị định 40/2021/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 89/2014/NĐ-CP quy định về xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ Nhân dân”, “Nghệ sĩ Ưu tú”… xét thấy mình nằm trong diện “trường hợp đặc biệt dành cho các nghệ sĩ có cống hiến nổi trội, tài năng nghệ thuật xuất sắc nhưng thiếu giải thưởng” nên bà đã làm hồ sơ.

Bà nói: “Ngoài ra sau này tôi làm đạo diễn và quản lý điện ảnh công an, phim tài liệu, tôi đạo diễn “Những người trong truyện” đạt giải Cánh Diều Bạc; phim “Bộ trưởng của chúng tôi” được giải khuyến khích Hội Điện ảnh Việt Nam và Bằng khen Liên hoan phim quốc gia Việt Nam”. (nguồn Vietnamnet)

Tuy nhiên, khi lên cấp nhà nước thì hồ sơ của bà bị đánh trượt. Tâm sự trên tờ Dân Việt, bà cho biết, không còn màng đến danh hiệu và cũng không có ý định tiếp tục làm hồ sơ xét tặng danh hiệu NSND lần nào nữa.

Bà vừa nhận kỷ niệm chương Vì sự nghiệp điện ảnh hôm 15/3/2025.

Ở tuổi 74, NSƯT Thanh Loan vẫn giữ được nét đẹp hiền hậu và thanh lịch của một mỹ nhân Hà thành năm nào. Hiện, bà đã về hưu, hưởng lương quân hàm Đại tá. Ngoài ra bà giữ chức Phó chủ tịch hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội, Phó chủ tịch phụ trách Hội Điện ảnh Hà Nội và vui tuổi già cùng chồng, không phiền tới con cháu.

Là người thích sự yên bình, dung dị, nữ NSƯT chọn cuộc sống đậm chất quân đội, ăn theo kẻng, ngủ theo giờ, sống chỉn chu và không bon chen. Mới đây, trong Ngày điện ảnh Việt Nam 15/3, bà được trao kỷ niệm chương Vì sự nghiệp điện ảnh.