Ở một vùng quê yên bình, nơi những cánh đồng lúa trải dài bất tận, tôi – Hạnh – sống trong một gia đình đông đúc nhưng đầy áp lực. Chồng tôi, Nam, là con trai trưởng trong dòng họ Nguyễn, mang trên vai trọng trách nối dõi tông đường. Mẹ chồng tôi đã mất sớm, để lại bố chồng – ông Tâm – với tính cách cứng nhắc, luôn đặt gia phong và truyền thống lên hàng đầu.

Tôi và Nam cưới nhau được mười năm, và trong thời gian đó, tôi đã sinh năm cô con gái xinh xắn: Lan, Hương, Mai, Thảo và bé út là Ngọc. Các con đều thông minh, ngoan ngoãn, khiến tôi tự hào. Nhưng với bố chồng, chúng không bao giờ đủ. “Nhà này cần một đứa cháu trai đích tôn,” ông tuyên bố trong mỗi bữa cơm gia đình, ánh mắt sắc lạnh nhìn tôi như thể tôi mắc một tội lỗi không thể tha thứ.

Lần sinh thứ năm, khi bác sĩ thông báo tôi lại sinh con gái, tôi thấy ánh mắt bố chồng tối sầm lại. Ông không nói gì, chỉ lặng lẽ rời khỏi bệnh viện. Nam nắm tay tôi, an ủi: “Anh không quan trọng chuyện trai hay gái, em đừng lo.” Nhưng tôi biết, sâu trong lòng, anh cũng chịu áp lực từ bố.

Một buổi tối, khi cả nhà quây quần bên mâm cơm, bố chồng bất ngờ lên tiếng: “Hạnh, con đã cố gắng, nhưng nhà này không thể không có cháu trai. Nếu con không sinh được, ta sẽ tìm vợ hai cho thằng Nam. Ta không thể để dòng họ Nguyễn tuyệt tự.” Câu nói của ông như một nhát dao cắt qua không khí. Các con gái tôi, dù còn nhỏ, cũng ngơ ngác nhìn nhau. Nam đập đũa xuống bàn: “Bố, bố không thể ép vợ con như vậy. Con không đồng ý!”

Tôi lặng người, cảm giác nhục nhã xen lẫn tức giận. Mười năm làm dâu, tôi đã hy sinh biết bao nhiêu, từ sức khỏe đến ước mơ riêng, chỉ để làm tròn bổn phận. Vậy mà giờ đây, chỉ vì không sinh được con trai, tôi bị đe dọa mất chồng.

Đêm đó, tôi không ngủ. Tôi nghĩ về các con, về những lần đau đớn sinh nở, và về chính bản thân mình. Tôi nhận ra rằng, nếu cứ để áp lực này tiếp diễn, không chỉ tôi mà cả các con tôi sẽ lớn lên trong một gia đình đầy tổn thương. Tôi quyết định phải thay đổi.

Sáng hôm sau, tôi gọi điện cho chị Hoa – một người bạn thân làm việc ở trung tâm hỗ trợ phụ nữ. Chị lắng nghe câu chuyện của tôi và khuyên tôi nên thẳng thắn đối thoại với cả gia đình, đồng thời tìm cách giúp bố chồng thay đổi suy nghĩ. Chị cũng giới thiệu tôi đến một lớp học về bình đẳng giới mà làng đang tổ chức, hy vọng tôi có thể tìm thấy sự hỗ trợ.

Tôi bắt đầu tham gia các buổi sinh hoạt cộng đồng, nơi tôi gặp những người phụ nữ khác cũng từng chịu áp lực tương tự. Họ kể về cách họ đấu tranh để bảo vệ giá trị của bản thân và con cái. Tôi dần lấy lại sự tự tin. Tôi cũng bắt đầu nói chuyện nhiều hơn với các con, dạy chúng rằng giá trị của một con người không nằm ở giới tính, mà ở lòng tốt và sự nỗ lực.

Một ngày, tôi quyết định đối mặt với bố chồng. Tôi mời ông ngồi xuống, pha một tách trà, và nhẹ nhàng nói: “Bố, con biết bố mong có cháu trai để nối dõi, nhưng con nghĩ dòng họ mình không chỉ cần một người thừa kế, mà cần những đứa trẻ hạnh phúc và trưởng thành. Các cháu gái của bố đều thông minh, chúng có thể làm rạng danh gia đình nếu được yêu thương và dạy dỗ tử tế. Nếu bố vẫn muốn anh Nam lấy vợ hai, con sẽ không cản. Nhưng con xin bố hãy nghĩ cho các cháu, chúng sẽ tổn thương thế nào khi thấy bố mẹ chia cắt.”

Lời nói của tôi khiến ông Tâm im lặng. Lần đầu tiên, tôi thấy ông không phản bác ngay. Có lẽ, trong sâu thẳm, ông cũng nhận ra sự cứng nhắc của mình đang đẩy gia đình vào ngõ cụt.

Thời gian trôi qua, mọi thứ dần thay đổi. Tôi tiếp tục tham gia các hoạt động cộng đồng, và bất ngờ thay, một lần tôi mời bố chồng đến dự buổi nói chuyện về giá trị của phụ nữ trong gia đình. Ông ban đầu miễn cưỡng, nhưng khi nghe những câu chuyện từ các bà mẹ khác, ông bắt đầu trầm ngâm. Một buổi tối, ông gọi cả nhà lại và nói: “Ta đã sai khi đặt nặng chuyện cháu trai. Các cháu gái của ta đều là báu vật. Hạnh, con đã làm tốt hơn những gì ta từng mong đợi.”

Từ đó, không còn những lời đe dọa hay áp lực. Bố chồng bắt đầu chơi đùa với các cháu nhiều hơn, thậm chí tự hào khoe với hàng xóm về cô cháu lớn Lan, người vừa đạt giải nhất trong cuộc thi vẽ toàn huyện. Nam cũng trở nên cởi mở hơn, cùng tôi xây dựng một gia đình nơi các con được yêu thương bình đẳng.

Câu chuyện của tôi không kết thúc bằng một phép màu, mà bằng sự kiên nhẫn và nỗ lực. Tôi học được rằng, đôi khi, để thay đổi một truyền thống, ta cần cả lòng dũng cảm và tình yêu thương. Và tôi biết, dù không có “cháu trai đích tôn”, gia đình tôi vẫn trọn vẹn, vì chúng tôi có nhau.