Thằng Bi – cháu trai tôi – tròn 10 tuổi, cả nhà quyết định tổ chức sinh nhật cho nó thật hoành tráng. Nhà tôi không giàu, nhưng vì thằng bé ngoan ngoãn, học giỏi, bố mẹ nó – anh trai tôi và chị dâu – muốn làm một bữa tiệc ra trò. Khách khứa đông vui, bạn bè thằng Bi, họ hàng gần xa đến chúc mừng, phong bì tiền mừng chất đầy một cái hộp gỗ nhỏ đặt trên bàn. Tôi đếm sơ cũng phải được 5 triệu đồng – con số không nhỏ với gia đình lao động như chúng tôi.

Bà nội thằng Bi – mẹ tôi – cũng có mặt. Bà vốn tiết kiệm, hay cằn nhằn chuyện chi tiêu, nên khi thấy hộp phong bì, bà nhíu mày: “Mấy đứa tổ chức linh đình thế này, tiền mừng để đấy ai giữ? Đưa bà, bà cầm hộ cho, kẻo mất!” Anh trai tôi cười xòa: “Mẹ cứ yên tâm, để đấy em với em dâu quản lý.” Nhưng bà nhất quyết giơ tay: “Không, đưa đây, bà giữ thì mới chắc!” Chị dâu tôi hơi ngập ngừng, nhưng vì sợ bà giận, đành đưa hộp tiền cho bà.

Tiệc tan, mọi người ra về, thằng Bi vui vẻ ôm đống quà, còn tôi thì phụ dọn dẹp với anh chị. Đến khuya, chị dâu hỏi: “Mẹ ơi, hộp tiền mừng đâu rồi, để con cất cho an toàn?” Bà nội đang ngồi xem tivi, đáp tỉnh bơ: “Bà cầm rồi, để bà giữ, tụi bây đừng lo.” Chị dâu nhìn anh trai tôi, anh gật đầu: “Thôi, mẹ giữ thì cứ giữ, mai tính sau.” Tôi cũng chẳng nghĩ gì nhiều, chỉ thấy hơi lạ vì bà thường không thích dính đến tiền bạc kiểu này.

Nhưng sáng hôm sau, drama bùng nổ. Chị dâu tôi hét lên từ phòng khách: “Anh ơi, mẹ đâu rồi? Hộp tiền mừng không thấy đâu cả!” Tôi chạy ra, thấy anh trai tái mặt lục tung khắp nhà. Bà nội không có ở phòng, giường bà trống trơn, cửa sau nhà hé mở. Anh tôi gọi điện cho bà, chuông reo nhưng không ai bắt máy. Cả nhà hoảng loạn, thằng Bi còn ngơ ngác hỏi: “Sao tiền mừng của con mất rồi hả bố?” Tôi bắt đầu có linh cảm chẳng lành.

Đến trưa, bà nội lững thững bước về, tay xách một túi nylon đen sì, mặt mày tỉnh queo. Anh trai tôi lao tới: “Mẹ đi đâu từ sáng? Tiền mừng đâu rồi?” Bà đặt túi xuống, cười nhạt: “Tiền à? Bà tiêu hết rồi. 5 triệu, bà xài trong một đêm, tụi bây đừng hỏi nữa.” Cả nhà chết lặng. Chị dâu tôi bật khóc: “Mẹ nói sao nổi? Tiền mừng của thằng Bi, mẹ tiêu kiểu gì hết 5 triệu trong một đêm?” Tôi cũng sốc, quát lên: “Mẹ đùa à? Mẹ làm gì với đống tiền đó?”

Bà nội không đáp, chỉ lẳng lặng mở túi nylon ra. Bên trong là một xấp giấy tờ nhàu nhĩ, vài tờ biên lai, và… một con dao găm cũ kỹ, dính vệt đỏ khô khốc. Cả nhà tôi rụng rời tay chân. Anh trai tôi run run nhặt tờ biên lai lên, đọc to: “Phiếu thanh toán – Dịch vụ mai táng – 4.800.000 đồng.” Tôi lạnh sống lưng, lắp bắp: “Mẹ… mẹ làm gì vậy? Dao này là sao?”

Bà nội ngồi xuống ghế, giọng trầm trầm: “Đêm qua bà đi gặp thằng Ba – thằng bạn già của bà. Nó chết cách đây một tuần, nhưng gia đình nó không có tiền chôn cất, để xác trong nhà lạnh tanh. Bà lấy tiền mừng của thằng Bi, thuê người lo hậu sự cho nó. Còn con dao này…” Bà ngừng lại, mắt đỏ hoe: “Là thằng Ba để lại, nó dặn bà giữ làm kỷ niệm. Bà không cho tụi bây đồng nào, vì chuyện này quan trọng hơn sinh nhật.”

Cả nhà tôi đứng hình, không ai thốt nên lời. Chị dâu tôi vừa khóc vừa ôm thằng Bi, còn anh trai tôi thì lặng lẽ ngồi xuống, tay ôm đầu. Tôi nhìn con dao, nhìn bà nội, lòng rối như tơ vò. Hóa ra bà không tiêu hoang, mà dùng tiền mừng để làm một việc không ai ngờ tới – trả ơn một người bạn đã khuất. Nhưng cái kết thật sự giật gân hơn tôi tưởng.

Tối đó, công an gõ cửa nhà tôi. Một viên cảnh sát nghiêm nghị hỏi: “Bà Nguyễn Thị Lan có đây không? Chúng tôi cần hỏi về vụ mất tích của ông Nguyễn Văn Ba. Có người thấy bà xuất hiện gần nhà ông ấy đêm qua, tay cầm dao dính máu.” Bà nội tôi đứng dậy, bình thản: “Tôi đây. Nhưng các anh nhầm rồi, thằng Ba chết vì bệnh, tôi chỉ lo tang lễ cho nó. Máu trên dao là máu gà, tôi mổ để cúng.” Viên cảnh sát nhíu mày, kiểm tra giấy tờ bà đưa, rồi gật đầu rời đi.

Nhưng khi công an đi khỏi, bà nội quay sang tôi, thì thầm: “Đừng nói ai nghe. Thằng Ba không chết vì bệnh. Nó tự tử, nhờ bà giúp giấu chuyện này. 5 triệu đó, không chỉ lo tang lễ, mà còn để bịt miệng mấy người hàng xóm.” Tôi rùng mình, nhìn bà – người phụ nữ tưởng chừng hiền lành – giờ như một nhân vật bí ẩn trong cơn ác mộng. Sinh nhật thằng Bi không chỉ mất tiền, mà còn kéo cả nhà tôi vào một bí mật kinh hoàng không ai dám hé môi.