Trong một con phố sầm uất của thành phố, tiệm vàng Kim Bảo luôn tấp nập kẻ ra người vào. Hôm ấy, giữa không khí nhộn nhịp, một bà lão bước vào cửa hàng. Bà mặc bộ quần áo cũ kỹ, bạc màu, đôi dép sờn rách, tay cầm chiếc túi vải nhàu nhĩ. Cả tiệm vàng bỗng chốc im lặng, rồi những tiếng xì xào bắt đầu nổi lên.

“Bà già này làm gì có tiền mua vàng chứ?” một nhân viên thì thầm với đồng nghiệp, mắt liếc về phía bà lão. “Chắc lại vào xem cho vui thôi,” người kia đáp, giọng đầy mỉa mai. Một vài khách hàng gần đó cũng ngoảnh lại, nhìn bà lão với ánh mắt tò mò xen lẫn nghi ngờ.

Bà lão dường như chẳng để ý đến những lời bàn tán. Bà bước đến quầy, giọng nhỏ nhẹ nhưng rõ ràng: “Chị ơi, cho tôi xem mấy món trang sức vàng để làm của hồi môn cho con gái.”

Nhân viên quầy, một cô gái trẻ, nhướn mày, tỏ vẻ không mấy nhiệt tình. “Bà muốn xem loại nào? Ở đây toàn vàng xịn thôi, giá không rẻ đâu.” Cô ta nhấn mạnh, như thể muốn nhắc bà lão về hoàn cảnh của mình. Bà lão chỉ mỉm cười, ánh mắt hiền từ: “Cứ cho tôi xem mấy món đẹp nhất, tôi muốn chọn thứ tốt cho con.”

Những lời xì xào trong tiệm càng to hơn. “Hồi môn? Bà ấy mà có tiền mua sao nổi?” một người khách buột miệng. Một nhân viên khác còn lắc đầu, tỏ ý không muốn mất thời gian phục vụ. Nhưng bà lão vẫn kiên nhẫn, chỉ tay vào một bộ trang sức vàng óng ánh, hỏi giá cả cẩn thận. Không ai tin bà sẽ mua nổi, và không khí trong tiệm bắt đầu trở nên căng thẳng.

Đúng lúc ấy, một chiếc ô tô sang trọng, đen bóng, lướt êm ru dừng ngay trước cửa tiệm. Cánh cửa xe mở ra, một người đàn ông trung niên bước xuống. Ông mặc vest lịch lãm, dáng vẻ uy quyền, đeo kính râm đắt tiền. Cả tiệm vàng bỗng chốc nín thở. Một vài nhân viên nhận ra ông, mặt tái mét, còn khách hàng thì há hốc mồm, không hiểu chuyện gì đang xảy ra.

Người đàn ông bước thẳng vào tiệm, đi ngay đến chỗ bà lão. Ông cúi đầu, giọng trầm ấm nhưng đầy tôn kính: “Mẹ, sao mẹ không nói con đưa mẹ đi? Để mẹ đi một mình thế này, con lo lắm.”

Cả tiệm vàng chết lặng. “Mẹ?” Một nhân viên lắp bắp, tay run run làm rơi chiếc khay trang sức. Những người vừa xì xào lúc nãy giờ mặt mày xanh lè, không dám ngẩng đầu lên. Bà lão mỉm cười hiền hậu, vỗ nhẹ tay người đàn ông: “Con bận lắm, mẹ tự đi được. Mẹ chỉ muốn chọn ít vàng cho em con, cưới xin phải chu đáo.”

Người đàn ông gật đầu, rồi quay sang nhân viên quầy, giọng lạnh lùng: “Bộ trang sức mẹ tôi chọn, tính tiền đi. À, tiện thể lấy thêm hai bộ nữa, loại tốt nhất. Hôm nay tôi trả hết.” Ông rút từ ví ra một chiếc thẻ đen bóng, loại thẻ mà ai trong tiệm cũng biết chỉ dành cho giới siêu giàu.

Không khí trong tiệm vàng bỗng trở nên ngượng ngùng đến nghẹt thở. Những nhân viên lúc nãy còn mỉa mai giờ lăng xăng chạy đi lấy trang sức, miệng lắp bắp xin lỗi. Khách hàng đứng quanh đó chỉ biết nhìn nhau, không ai dám hé răng. Bà lão vẫn điềm nhiên, ánh mắt bình thản như chưa từng nghe những lời xì xào trước đó.

Khi bà lão và người đàn ông rời đi, cả tiệm vàng vẫn chưa hết bàng hoàng. Chiếc ô tô sang trọng lướt đi, để lại phía sau những bài học đắt giá về cách nhìn người và lòng tự trọng. Từ hôm ấy, tiệm vàng Kim Bảo có thêm một quy tắc bất thành văn: không bao giờ đánh giá khách hàng qua vẻ bề ngoài.