Nhiều tỉnh miền núi phía Bắc nằm trong nhóm tỉnh, thành phố không đạt đồng thời cả hai tiêu chí về diện tích và dân số khi nghiên cứu phương án sáp nhập.

Một số tỉnh miền núi có thể nằm trong diện sáp nhập. Ảnh: Minh Nguyễn

Theo Kết luận số 126-KL/TW, Bộ Chính trị và Ban Bí thư yêu cầu nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp, bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện) và sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Cũng theo số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê đến năm 2024, có 8 tỉnh miền núi không đạt đồng thời cả hai tiêu chí về diện tích và dân số theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Cụ thể, Bắc Kạn (0,3 triệu người, 4.859,96 km2), Tuyên Quang (0,8 triệu người, 5.867,90 km2), Lào Cai (0,8 triệu người, 6.364,00 km2), Đắk Nông (0,7 triệu người, 6.509,30 km2), Cao Bằng (0,5 triệu người, 6.700,30 km2), Yên Bái (0,7 triệu người, 6.887,70 km2), Hà Giang (gần 0,9 triệu người, 7.929,50 km2), Hòa Bình (gần 0,9 triệu người, 4.591,00 km2).

Bản đồ các tỉnh thành miền Bắc. Ảnh: bandohanhchinh.com
Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị quyết 27/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ tiêu chuẩn của tỉnh.

Trong đó, tỉnh miền núi, vùng cao có tiêu chuẩn về dân số từ 900.000 người trở lên và diện tích tự nhiên từ 8.000 km2 trở lên.

Các tỉnh còn lại có tiêu chuẩn về dân số từ 1,4 triệu người trở lên và diện tích tự nhiên từ 5.000 km2 trở lên.

Số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc tỉnh, theo nghị quyết, phải từ 9 đơn vị trở lên, trong đó có ít nhất một thành phố hoặc một thị xã.

Hiện nay, Việt Nam có 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 57 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc trung ương: Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế.

Trong lịch sử, số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh từng thay đổi đáng kể.

Tháng 4.1975, Việt Nam có 72 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 25 đơn vị ở miền Bắc và 47 đơn vị ở miền Nam.

Sau nhiều lần điều chỉnh, đến năm 2004, số tỉnh, thành phố của Việt Nam đạt con số 64. Đến năm 2008, Hà Tây sáp nhập vào Hà Nội, giảm xuống còn 63 đơn vị như hiện tại.